Monks, these three are causes for the origination of actions. Which three?
-Greed is a cause for the origination of actions.
-Aversion is a cause for the origination of actions.
-Delusion is a cause for the origination of actions.


Có ba nguyên nhân này, này các Tỷ-kheo, khởi lên các nghiệp. Thế nào là ba ?
-Tham là nguyên nhân khởi lên các nghiệp.
-Sân là nguyên nhân khởi lên các nghiệp.
-Si là nguyên nhân khởi lên các nghiệp.

 

Any action performed with greed — born of greed, caused by greed, originating from greed: wherever one's selfhood turns up, there that action will ripen. Where that action ripens, there one will experience its fruit, either in this very life that has arisen or further along in the sequence.


Phàm nghiệp nào được làm v́ tham, này các Tỷ-kheo, sanh ra từ tham, duyên khởi từ tham, tập khởi từ tham, tại chỗ nào tự ngă được hiện hữu, tại chỗ ấy, nghiệp ấy được thuần thục. Chỗ nào nghiệp ấy được thuần thục, chỗ ấy quả dị thục của nghiệp ấy được cảm thọ ngay trong hiện tại, hay trong đời sống kế tiếp, hay trong một đời sau nữa.

 

Any action performed with aversion — born of aversion, caused by aversion, originating from aversion: wherever one's selfhood turns up, there that action will ripen. Where that action ripens, there one will experience its fruit, either in this very life that has arisen or further along in the sequence.


Phàm nghiệp nào được làm v́ sân, này các Tỷ-kheo, sanh ra từ sân, duyên khởi từ sân, tập khởi từ sân, tại chỗ nào tự ngă được hiện hữu, tại chỗ ấy, nghiệp ấy được thuần thục. Chỗ nào nghiệp ấy được thuần thục, chỗ ấy quả dị thục của nghiệp ấy được cảm thọ ngay trong hiện tại, hay trong đời sống kế tiếp, hay trong một đời sau nữa.

 

Any action performed with delusion — born of delusion, caused by delusion, originating from delusion: wherever one's selfhood turns up, there that action will ripen. Where that action ripens, there one will experience its fruit, either in this very life that has arisen or further along in the sequence.


Phàm nghiệp nào được làm v́ si, này các Tỷ-kheo, sanh ra từ si, duyên khởi từ si, tập khởi từ si, tại chỗ nào tự ngă được hiện hữu, tại chỗ ấy, nghiệp ấy được thuần thục. Chỗ nào nghiệp ấy được thuần thục, chỗ ấy quả dị thục của nghiệp ấy được cảm thọ ngay trong hiện tại, hay trong đời sống kế tiếp, hay trong một đời sau nữa.

 

Just as when seeds are not broken, not rotten, not damaged by wind & heat, capable of sprouting, well-buried, planted in well-prepared soil, and the rain-god would offer good streams of rain. Those seeds would thus come to growth, increase, & abundance.
In the same way:
-Any action performed with greed...
-Any action performed with aversion...
-Any action performed with delusion — born of delusion, caused by delusion, originating from delusion: wherever one's selfhood turns up, there that action will ripen. Where that action ripens, there one will experience its fruit, either in this very life that has arisen or further along in the sequence.


Ví dù, này các Tỷ-kheo, các hạt giống không bị bể vụn, không bị hư thối, không bị gió và nắng làm hư, c̣n tươi tốt được khéo gieo vào một đồng ruộng tốt, được trồng vào đất khéo sửa soạn, và được trời mưa xuống đều đặn, các hạt giống ấy, này các Tỷ-kheo, được lớn lên, tăng trưởng, lớn mạnh.
Cũng vậy, này các Tỷ-kheo:
-Phàm nghiệp nào được làm từ tham … hay trong môt đời sau nữa.
-Phàm nghiệp nào được làm từ sân … hay trong một đời sau nữa.
-Phàm nghiệp nào được làm từ si … hay trong một đời sau nữa.

 

These are three causes for the origination of actions.


Có ba nguyên nhân này, này các Tỷ-kheo, khởi lên các nghiệp.

 

Now, these three are [further] causes for the origination of actions. Which three?
-Non-greed is a cause for the origination of actions.
-Non-aversion is a cause for the origination of actions.
-Non-delusion is a cause for the origination of actions.


Có ba nguyên nhân này, này các Tỷ-kheo, khởi lên các nghiệp. Thế nào là ba ?
-Không tham là nguyên nhân khởi lên các nghiệp.
-Không sân là nguyên nhân khởi lên các nghiệp.
-Không si là nguyên nhân khởi lên các nghiệp.

 

Any action performed with non-greed — born of non-greed, caused by non-greed, originating from non-greed: When greed is gone, that action is thus abandoned, its root destroyed, like an uprooted palm tree, deprived of the conditions of development, not destined for future arising.


Phàm nghiệp nào được làm v́ không tham, này các Tỷ-kheo, sanh ra từ không tham, duyên khởi từ không tham, tập khởi từ không tham. V́ rằng tham được từ bỏ, như vậy, nghiệp ấy được đoạn tận, được cắt đứt từ gốc rễ, được làm như thân cây tala, được làm cho không thể hiện hữu, được làm cho không thể sanh khởi trong tương lai.

 

Any action performed with non-aversion — born of non-aversion, caused by non-aversion, originating from non-aversion: When aversion is gone, that action is thus abandoned, destroyed at the root, like an uprooted palm tree, deprived of the conditions of development, not destined for future arising.


Phàm nghiệp nào được làm v́ không sân, này các Tỷ-kheo, sanh ra từ không sân, duyên khởi từ không sân, tập khởi từ không sân. V́ rằng sân được từ bỏ, như vậy, nghiệp ấy được đoạn tận, được cắt đứt từ gốc rễ, được làm như thân cây tala, được làm cho không thể hiện hữu, được làm cho không thể sanh khởi trong tương lai.

 

Any action performed with non-delusion — born of non-delusion, caused by non-delusion, originating from non-delusion: When delusion is gone, that action is thus abandoned, its root destroyed, like an uprooted palm tree, deprived of the conditions of development, not destined for future arising.


Phàm nghiệp nào được làm v́ không si, này các Tỷ-kheo, sanh ra từ không si, duyên khởi từ không si, tập khởi từ không si. V́ rằng si được từ bỏ, như vậy, nghiệp ấy được đoạn tận, được cắt đứt từ gốc rễ, được làm như thân cây tala, được làm cho không thể hiện hữu, được làm cho không thể sanh khởi trong tương lai.

 

Just as when seeds are not broken, not rotten, not damaged by wind & heat, capable of sprouting, well-buried, planted in well-prepared soil, and a man would burn them with fire and, burning them with fire, would make them into fine ashes. Having made them into fine ashes, he would winnow them before a high wind or wash them away in a swift-flowing stream. Those seeds would thus be destroyed at the root, like an uprooted palm tree, deprived of the conditions of development, not destined for future arising.


Ví như này các Tỷ-kheo, các hạt giống không thể bị bể vụn, không hư thối, không bị gió và nắng làm hư, c̣n được tươi tốt, được khéo gieo. Và một người lấy lửa đống chúng, sau khi lấy lửa đốt, làm cho chúng thành tro, sau khi làm thành tro, quạt chúng trong gió lớn, hay cho vào ḍng nước sông chảy nhanh mang cuốn đi. Như vậy, này các Tỷ-kheo, các hạt giống ất được đoạn tận, được cắt đứt từ gốc rễ, được làm cho như thân cây tala, được làm cho không thể hiện hữu, được làm cho không thể sanh khởi trong tương lai.

 

In the same way:
-Any action performed with non-greed...
-Any action performed with non-aversion...
-Any action performed with non-delusion — born of non-delusion, caused by non-delusion, originating from non-delusion: When delusion is gone, that action is thus abandoned, its root destroyed, like an uprooted palm tree, deprived of the conditions of development, not destined for future arising.


Cũng vậy, này các Tỷ-kheo:
-Phàm nghiệp nào được làm từ không tham … không thể sanh khởi trong tương lai.
-Phàm nghiệp nào được làm từ không sân … không thể sanh khởi trong tương lai.
-Phàm nghiệp nào được làm từ không si … không thể sanh khởi trong tương lai.


"These, monks, are three causes for the origination of action."

A person unknowing:
the actions performed by him,
born of greed, born of aversion,
& born of delusion,
whether many or few,
are experienced right here:
	no other ground is found.1

So a monk, knowing, 
	sheds 
greed, aversion, & delusion;
giving rise to clear knowledge, he
	sheds 
all bad destinations.2


Có ba nguyên nhân này, này các Tỷ-kheo, khởi lên các nghiệp :

Phàm có hạnh nghiệp nào, 
Sanh từ tham sân si, 
Do kẻ vô trí làm
Dầu có ít hay nhiều
tại đây được cảm thọ, 
Không phải tại chỗ khác


Do vậy vị Tỷ-kheo Từ bỏ tham, sân, si Làm khởi lên minh trí, Từ bỏ mọi ác thú.

 

Notes

1. According to the Commentary, "right here" means within the stream of one's own "selfhood" (attabhava), i.e., one's own chain of rebirth. "No other ground is found" means that the fruit of the action is not experienced by any other person's chain of rebirth.

2. The Commentary notes that this verse refers to the attainment of arahantship, and that an arahant — in reaching nibbana — sheds not only bad destinations, but also good ones.

The word "sheds" acts as a "lamp" in this verse — it appears only once, but functions in two phrases, as I have rendered it in the translation. On the use of the lamp as a literary figure of speech, see the Introduction to Dhammapada: A Translation.

See also: SN 42.8; AN 3.99.


 Chủ biên và điều hành: TT Thích Giác Đẳng.

 Những đóng góp dịch thuật xin gửi về TT Thích Giác Đẳng tại giacdang@phapluan.com
Cập nhập ngày: Thứ Sáu 08-11-2006

Kỹ thuật tŕnh bày: Minh Hạnh & Thiện Pháp

Trang kế | trở về đầu trang | Home page |